Sąd Najwyższy wyrokiem z dnia 20 kwietnia 2018 r. II CSK 404/17 uwzględnił skargę kasacyjną poszkodowanej, uchylił wyrok sądu drugiej instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. Sprawa dotyczyła zadośćuczynienia za krzywdę po śmierci kierowcy TIR-a, który zatruł się tlenkiem węgla podczas snu w kabinie pojazdu, wskutek czego zmarł. Sąd pierwszej instancji, a następnie Sąd drugiej instancji oddalił powództwo, ponieważ uznał, że jeśli do szkody dochodzi podczas postoju pojazdu, to do uzyskania odszkodowania z ubezpieczenia OC pojazdu konieczne jest udowodnienie winy posiadacza pojazdu w spowodowaniu szkody.
Odmienne stanowisko zajął Sąd Najwyższy, zdaniem którego także podczas postoju pojazdu odpowiedzialność cywilna jego posiadacza opiera się na zasadzie ryzyka. Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku, pogląd, że do naprawienia szkody doznanej podczas postoju wymagane jest wykazanie winy, pomija brak unormowania wprowadzającego takie odstępstwo od podstawowej reguły odpowiedzialności deliktowej posiadacza pojazdu mechanicznego (ryzyka). Oznacza to, że do uzyskania odszkodowania za szkodę powstałą w związku z postojem pojazdu nie jest konieczne udowodnienie winy posiadacza pojazdu w spowodowaniu szkody. Jak wskazał Sąd Najwyższy, posiadacz pojazdu odpowiada za szkodę na zasadach ogólnych tylko w dwóch przypadkach, wskazanych w art. 436 par. 2 k.c., tj. w razie zderzenia się pojazdów oraz wobec osoby przewożonej z grzeczności. We wszelkich innych więc sytuacjach posiadacz pojazdu ponosi odpowiedzialność cywilną opartą na zasadzie ryzyka.
Odpowiedzialność na zasadzie ryzyka istnieje niezależnie od winy i oderwana jest od bezprawności. Nie zwalnia od niej nieszczęśliwy splot okoliczności, nieujawnienie wad tkwiących w rzeczy nabytej od osoby trzeciej. Sąd Najwyższy uznał za chybiony pogląd, jako nieznajdujący oparcia w treści normatywnej, że postój musi mieć funkcjonalny związek z ruchem pojazdu mechanicznego, który zachodzi, gdy ma on włączony silnik lub zatrzymał się na postój w miejscu do tego nieprzeznaczonym, stwarzając tym samym zagrożenie dla innych poruszających osób czy pojazdów.
Jakkolwiek powyższy wyrok dotyczy szkód powstałych podczas i w związku z postojem pojazdu mechanicznego, to zasady w nim wyrażone mają także zastosowanie do szkód powstałych podczas i w związku z:
a) wsiadaniem do pojazdu mechanicznego lub wysiadaniem z niego;
b) bezpośrednim załadowywaniem lub rozładowywaniem pojazdu mechanicznego;
c) zatrzymaniem pojazdu mechanicznego;
tj. zgodnie z art. 34 ust. 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK.
gu.com.pl
